इयत्ता ४ थी शिष्यवृत्ती परीक्षा अभ्यासक्रम: संपूर्ण माहिती आणि विषयनिहाय विश्लेषण

महाराष्ट्र राज्य परीक्षा परिषदेमार्फत आयोजित केली जाणारी प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षा (इयत्ता ४ थी) ही विद्यार्थ्यांच्या शैक्षणिक वाटचालीतील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. ही परीक्षा केवळ विद्यार्थ्यांच्या बुद्धिमत्तेला आव्हान देत नाही, तर त्यांना भविष्यातील स्पर्धा परीक्षांसाठी तयार करते. अनेक पालक आणि विद्यार्थी शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता ४ थी अभ्यासक्रम शोधत असतात. तुमच्या मुलांच्या तयारीला योग्य दिशा देण्यासाठी, आम्ही या ब्लॉग पोस्टमध्ये अधिकृत अभ्यासक्रमावर आधारित सविस्तर आणि सोप्या भाषेत माहिती देत आहोत.

हा ४ थी शिष्यवृत्ती परीक्षा अभ्यासक्रम तुम्हाला परीक्षेची अचूक तयारी करण्यास नक्कीच मदत करेल. चला, पेपरनुसार प्रत्येक विषयाचा अभ्यासक्रम समजून घेऊया.

शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता ७ वी अभ्यासक्रम (Scholarship Exam Class 7th Syllabus): संपूर्ण माहिती

शिष्यवृत्ती परीक्षेचे स्वरूप: पेपर १ आणि पेपर २

शिष्यवृत्ती परीक्षा दोन पेपर्समध्ये विभागलेली असते. प्रत्येक पेपरमध्ये दोन विषय असतात आणि प्रत्येक पेपर १५० गुणांचा असतो.

Advertisement. Scroll to continue reading.

ADVERTISEMENT

• पेपर १: प्रथम भाषा (मराठी) आणि गणित
• पेपर २: तृतीय भाषा (इंग्रजी) आणि बुद्धिमत्ता चाचणी

पेपर १: प्रथम भाषा (मराठी) आणि गणित (एकूण गुण: १५०)

या पेपरमध्ये मराठी विषयासाठी ५० गुण आणि गणित विषयासाठी १०० गुण असतात.

विषय १: प्रथम भाषा – मराठी (गुण: ५०, प्रश्न: २५)

मराठी विषयाचा अभ्यासक्रम मुख्यत्वे विद्यार्थ्यांची आकलन क्षमता, व्याकरण आणि शब्दसंपत्ती तपासण्यावर आधारित आहे.

• आकलन:
  • उतारा वाचून त्यावर आधारित प्रश्नांची उत्तरे देणे.
  • कविता वाचून त्यावर आधारित प्रश्नांची उत्तरे देणे.
  • सुसंगत वाक्यांचा परिच्छेद तयार करणे.
• व्यावहारिक व्याकरण:
  • वर्णांचे प्रकार (स्वर, स्वरादी, व्यंजन).
  • शब्दांच्या जाती: नाम, सर्वनाम, विशेषण, क्रियापद.
  • लिंग, वचन, काळ ओळखणे.
  • विरामचिन्हे: पूर्णविराम, स्वल्पविराम, प्रश्नचिन्ह, उद्गारवाचक चिन्ह.
  • शुद्ध आणि अशुद्ध शब्द ओळखणे.
• शब्दसंपत्ती:
  • समानार्थी आणि विरुद्धार्थी शब्द.
  • एका शब्दाचे भिन्न अर्थ.
  • शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द.
  • वाक्प्रचार व त्यांचे अर्थ.
  • म्हणी व त्यांचे अर्थ.
• इतर घटक:
  • जाहिरात, संवाद, सूचना फलक यावर आधारित प्रश्न.

(अधिकृत मराठी अभ्यासक्रमासाठी येथे क्लिक करा: Marathi Syllabus PDF)

विषय २: गणित (गुण: १००, प्रश्न: ५०)

गणिताचा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांच्या तार्किक आणि गणितीय कौशल्यांवर लक्ष केंद्रित करतो.

• संख्याज्ञान:
  • आंतरराष्ट्रीय व रोमन संख्याचिन्हे.
  • ७ अंकी संख्यांचे वाचन व लेखन.
  • संख्यांची स्थानिक किंमत, दर्शनी किंमत आणि विस्तारित मांडणी.
  • संख्यांचा लहान-मोठेपणा आणि क्रम.
• संख्यांवरील क्रिया:
  • बेरीज, वजाबाकी, गुणाकार आणि भागाकार (मोठ्या संख्यांवर आधारित).
  • शाब्दिक उदाहरणे.
• अपूर्णांक:
  • समच्छेद, भिन्नच्छेद अपूर्णांक.
  • अपूर्णांकांचा लहान-मोठेपणा.
• मापन:
  • लांबी, वस्तुमान, धारकता (मीटर, ग्रॅम, लिटर).
  • काळ (घड्याळ), कालगणना (कॅलेंडर).
  • नोटा आणि नाणी (चलन).
• भूमिती:
  • कोन व कोनांचे प्रकार (लघुकोन, काटकोन, विशालकोन).
  • वर्तुळ (केंद्र, त्रिज्या, व्यास, जीवा).
  • त्रिकोण, चौरस, आयत यांची ओळख.
  • परिमिती (त्रिकोण, चौरस, आयत).
• चित्ररूप माहिती:
  • चित्रालेखाचे वाचन करून प्रश्नांची उत्तरे देणे.

(अधिकृत गणित अभ्यासक्रमासाठी येथे क्लिक करा: Maths Syllabus PDF)

पेपर २: तृतीय भाषा (इंग्रजी) आणि बुद्धिमत्ता चाचणी (एकूण गुण: १५०)

या पेपरमध्ये इंग्रजी विषयासाठी ५० गुण आणि बुद्धिमत्ता चाचणीसाठी १०० गुण असतात.

विषय ३: तृतीय भाषा – इंग्रजी (गुण: ५०, प्रश्न: २५)

इंग्रजी विषयाचा अभ्यासक्रम विद्यार्थ्यांच्या मूलभूत भाषिक कौशल्यांवर आधारित आहे.

• Vocabulary (शब्दसंग्रह):
  • Letters of the alphabet (अक्षरे ओळखणे).
  • Words and their meanings (शब्दांचे अर्थ).
  • Opposite words (विरुद्धार्थी शब्द).
  • Rhyming words (यमक जुळणारे शब्द).
  • Words related to objects, animals, colours, etc. (वस्तू, प्राणी, रंग इत्यादींशी संबंधित शब्द).
• Grammar (व्याकरण):
  • Parts of Speech (शब्दांच्या जाती – Noun, Pronoun, Verb, Adjective).
  • Articles (a, an, the).
  • Punctuation (विरामचिन्हे).
  • Singular-Plural (एकवचन-अनेकवचन).
  • Simple sentence formation (साधी वाक्यरचना).
• Reading and Comprehension (आकलन):
  • Reading short passages or poems and answering questions. (छोटे उतारे किंवा कविता वाचून प्रश्नांची उत्तरे देणे).
  • Understanding instructions, requests, and commands (सूचना आणि आज्ञा समजून घेणे).
• Creative Writing (सृजनात्मक लेखन):
  • Solving riddles (कोडी सोडवणे).
  • Completing sentences (वाक्य पूर्ण करणे).

(अधिकृत इंग्रजी अभ्यासक्रमासाठी येथे क्लिक करा: English Syllabus PDF)

विषय ४: बुद्धिमत्ता चाचणी (गुण: १००, प्रश्न: ५०)

हा विषय विद्यार्थ्यांच्या तर्कशक्ती, विचार प्रक्रिया आणि निरीक्षण क्षमतेचे मूल्यांकन करतो.

• आकलन:
  • सूचनापालन (दिलेल्या सूचनांनुसार कृती करणे).
  • संख्या मालिका आणि अक्षर मालिका.
• वर्गीकरण:
  • शब्द, संख्या, आकृत्या यांमधील विसंगत घटक ओळखणे.
• समसंबंध:
  • शब्द, संख्या, आकृत्या यांमधील सारखेपणा किंवा संबंध ओळखून प्रश्न सोडवणे.
• क्रम ओळखणे:
  • संख्या, अक्षरे किंवा चिन्हे यांचा क्रम ओळखणे.
• तर्क व अनुमान:
  • वय, दिशा, रांगेतील स्थान यांवर आधारित प्रश्न.
  • वेन आकृत्या.
• कूटप्रश्न:
  • सांकेतिक भाषा (Code Language).
• आकृत्यांचे पृथक्करण:
  • लपलेल्या आकृत्या शोधणे.
  • तंतोतंत जुळणाऱ्या आकृत्या ओळखणे.
  • आरशातील आणि पाण्यातील प्रतिमा ओळखणे.
  • घडीच्या आकृत्या.

(अधिकृत बुद्धिमत्ता चाचणी अभ्यासक्रमासाठी येथे क्लिक करा: Intelligence Test Syllabus PDF)

परीक्षेच्या तयारीसाठी महत्त्वाचे मुद्दे (Important Tips for Preparation)

1. अभ्यासक्रम समजून घ्या: सर्वात आधी, वर दिलेला शिष्यवृत्ती परीक्षा इयत्ता ४ थी अभ्यासक्रम पूर्णपणे समजून घ्या.
2. वेळेचे नियोजन: प्रत्येक विषयाला योग्य वेळ द्या. अवघड वाटणाऱ्या विषयांना जास्त वेळ द्या.
3. सराव महत्त्वाचा: मागील वर्षांच्या प्रश्नपत्रिका आणि सराव प्रश्नसंच नियमितपणे सोडवा.
4. चुकांचे विश्लेषण: सराव करताना झालेल्या चुका तपासा आणि त्या पुन्हा होणार नाहीत याची काळजी घ्या.
5. मूलभूत संकल्पना स्पष्ट करा: अभ्यासक्रम हा इयत्ता तिसरी आणि चौथीच्या पाठ्यपुस्तकांवर आधारित असतो, त्यामुळे शाळेच्या पुस्तकांचे वाचन पक्के करा.

योग्य नियोजन आणि सातत्यपूर्ण अभ्यासाने प्राथमिक शिष्यवृत्ती परीक्षेत यश मिळवणे नक्कीच शक्य आहे. वर दिलेला ४ थी शिष्यवृत्ती परीक्षा अभ्यासक्रम तुम्हाला तुमच्या तयारीसाठी एक रोडमॅप देईल. आपल्या पाल्यांना प्रोत्साहन द्या आणि त्यांच्या अभ्यासात मदत करा.